FRP (Fanatsy Role Playing), moto mot çevirirsek Fantastik Rol Yapma oyunu diyebiliriz. Temel olarak şu bilgisayar oyunlarindaki gibi bir savaşcı, büyücü, hırsız, ozan gibi karakterleri kağıt üzerinde yaratıyoruz. Her firma/dünyanın değişik yaratma ve puanlama sistemi var.
Biz genelde Dungeons & Dragons dünyalarını tercih ediyoruz (başta Forgotten Realms, Dragon Lance, Ravenloft, Dragon Lance ve Dark Sun), bazen de Whitewolf (başta Vampire Dark Ages ve Mage). D&D d20yi *(20li zar sitemi) kullanır. Yani 7 temel zar vardır: d4, d6, d8, d10, d12, d20. Her rakam zarın kaç yüzü olduğunu belirtir, yani d6 tavla zarı gibi 6 yüzlüdür. Whitewolf temelde 10 yüzlü zar sistemini kullanır. Sonuçta bu zarlar yardımıyla, istediğimiz tipte bir karakter yaratiriz.
Bilgisayar oyunlarının aksine, ki onlara RPG denir - bizimki FRP, biz sonra oturup doğaçlama tiyatro oynar gibi yarattığımız karakterleri oynarız. Yarattıgımız karakterin boyu posu, iyi/tarafsız/kötü, ya da kanunlara Bağlı/Tarafsız/kaotik mi olduğu, taşıdığı eşyalar, bildiği büyüler, hangi yeteneklere sahip olduğu ve ne kadar iyi yapabildiği, hangi silahları ya da zırhlerı kullanabildği, varsa inandığı tanrı, nasıl bir kişiliğe sahip olduğu ve geçmişi gibi bilgileri önceden bu karakter kaðğıdında yazılıdır. Yani istediğimiz türden bir karakteri zarlarla yaratıyoruz (bazen istediğimiz kadar güçlü olamaya biliyor tabi, zar...) ve o karakteri kagıtta belittiğimiz nitelikleriyle oynuyoruz. Yani oyunda artik tamamen yarattiğımız karakterin rolünü yapiyoruz.
Oyunu DM (Dungeon Master - moto mot Zindan Efendizi) yönetir, ki bazıları onlara GM (Game Master - Oyunun Efendisi) derler. DM oyunun geçtiği dünyanın özelliklerini ve ana hatlarıyla olay döngüsünü bilir. Nerede hangi canavarların saldırabileceğini, nerede tuzak olduğunu, hangi dükkanda ne bulabileceğimizi, yani oyundaki oyuncuların dışındaki herşeyi bilen ve yönetendir. DM oyunda gördüğünüz tüm canavarları, hancıyı, fırıncıyı, demirciyi, kralı ve diğer tüm oyun içi karakterlerin ve canavarın rollerini yapar (bunlara NPC- Non-Player Character- yani Oyuncu Harici Karakter denir). İster kendi uyarladığı bir dünyayi (ki Generic denir) isterse firmalar tarafından hazırlanıp satışa sunulmuş bir oyunu oynatır. Biz bu dünya içerisinde istediğimizi yapmaya ve istediðimiz yere gitmeye özgürüz. Iyi DMin farki burada ortaya çıkar. Hiç hesapta yokken önceden planlanmamış, ya da hazırlanmamış yerlere burnunu sokan karakterleri iyi bir sekilde idare edip yeni yeni olay döngüleri hazırlayabilmelidir. Tecrübesi az ya da oyuncuları kontrolü altında tutmak isteyen DM'ler bu oyuncuları sevmez :)
Oyunda herşeyin rolünü yapariz. Yani savaşırız, büyü yaparız, yer içer hatta istersek sıxxrız. :) Handa yemek yer, yolculuk yapar, kendi silahlarımızı üretiriz, ticarete atılabilir, kendi karavacılık ya da hırsızlar loncamızı kurabiliriz, ve daha yaratılıcığınza kalmış birçok şeyi. Tabi paramız varsa, ya da başka bir yolunu bulursak...
Herhangi birseyi, mesala zor bir duvara tırmanıp tırmanamadığımızı, çok eski bir bilgiyi bilip bilmediğimizi, bir büyüyü öğrenip öğrenemediğimizi, ya da bir canavara vurmayı başarıp başaramadığımızı ve ne kadar zarar verdiğimizi de zarlar belirler. Silahların/büyülerin vurabileceği zarar miktar aralığı bellidir, tabi vurmayı basarırsanız, zarla da tam olarak kaç vurabildiğimizi görürüz. Mesela kısa kılıç 1d6 vurur. Yani vurmayı başardığınızda, bir adet 6yüzlü zar atılır ve sonuç verdiğiniz zarardır. Vurabilme başarınız seviyeniz/"level"iniz yükseldikçe artar. Burada karşı tarafın kaçabilme kabiliyetleri, çevikliği, giydiği zırh, koruma büyüsü veya doğal zırhı (ejderhanın pulları gibi) başarı faktörü için önemli tabi. Bazı özel kabiliyetlerle de bu konuda uzmanlaşarak vurma şansınızı arttırabilirsiniz (kullandığınız silahta uzmanlaşmak gibi).
Yetenek puanı sistemi vardır. Karakterinizi yarattığınızda bunları istediğiniz yeteneklere dağıtırsınız ve her seviye atladığınızda yeni puanları istediğiniz şekilde, tabi rolünüde yaparak, yeteneklerinizi geliştirirsiniz. Yetenek puanınız arttıkça daha zor seyleri yapma şansınız artar. Bazı örnekler verecek olursak; Appraise (bir nesnenin değerini, ne kadar para edebileceğini anlamanıza yarar), Bluff (blöf yapma başarısı), Craft (mesleki üretim yeteneği olarak seçeceğiniz yetenektir -demircilik, silah/zırh yapımı, haritacılık, ayakkabıcılık gibi), Disguise (kılık değiştirme), Gather information (etraftan bilgi toplayabilme), Hide (saklanabilme), Knowledge (sececeğiniz bir konuda bilgi sahibi olmak - tarih, büyünün geçmişi ve gişimi, doğadaki otlar ve etkileri, soyluluk, coğrafya, hayatta kalma, dinler gibi), Move Silently (sessizce hareket edebilme), Perform (performans yeteneği - şarkı söyleme, enstrüman çalma, hikaye anlatabilmek gibi), Profession (uzmanlık - kitap yapabilme, mühendislik, avcılık, hancılık, odunculuk gibi), Ride (binicilik -at, griffin gibi uçan/koşan bir hayvanı), Survival (hayatta kalma).
Özetle fantastik bir dünyada yarattığımız karakterlerin rolünü yaparak simultane/doğaçlama oyun oynuyoruz. Canlı kanlı. Bilgisayar oyunu değil. Bazı dünyalar kılıçlı, yaylı, büyülü, ejderhaların olduğu bir diyardır; bazılarında Orta çağda Venedik'in karanlık sokaklarında kanini emeceginiz kurbanlar ararsınız, Kurt adamlari avlarsınız; ya da uzay gemilerinizle galaksiler, ırklar arasinda maceradan maceraya uçarsınız. Her isteğe uygun Dünya/Sistem var. İyi bir DM'le çok büyük bir zevk. Kalkıp gitmek istemeyebileceğiniz bir tecrübe...
